‘Ik ben een vrouw in de politiek’
SP.A-voorzitter Steve Stevaert is een fenomeen. Als vijftienjarige gestopt met school om in de horeca aan de slag te gaan, werd hij langzaam actief in de linkerzijde van de politiek. Als poulain van kopstuk Louis Tobback klom hij op tot minister van mobiliteit, waar hij naam maakte met zijn gratis bussen voor senioren. Als partijvoorzitter was hij verantwoordelijk voor de naamsverandering van SP tot SP.A én de schitterende uitslag bij de federale verkiezingen van mei 2003. Sinds de Vlaamse regering Leterme I in het zadel zit, is het opvallend rustig rond de burgemeester van Hasselt. Het ideale moment om eens te peilen naar zijn toekomstplannen én die van zijn partij.
Waarom ben je begonnen met politiek?
‘Omdat politiek mij interesseerde. Ik kwam altijd op tegen onrechtvaardigheid en van het ene is het andere gekomen. In het begin was ik heel alternatief en uiteindelijk is dat geresulteerd in partijpolitiek.‘
Ben je automatisch bij de socialisten terecht gekomen?
‘Ik was een overtuigde socialist maar in het begin was ik onafhankelijk radicaal socialist. Op dat moment vond ik, zoals vele jongeren, de sp-a niet links genoeg. Maar ik ben nooit voor de communisten of zo geweest. Daar was te weinig democratie of vrijheid en dat was mijn cultuur niet.’
Is de sp-a nu links genoeg?
‘Ik denk dat de sp-a nu linkser, progressiever en meer open dan vroeger is.’
Ben je graag voorzitter?
‘Naast het feit da tik mij kapot moet werken, doe ik dat wel graag. In de sp-a is er een traditie van sterke voorzitters zoals Tobback, Janssen en Stevaert. Maar uiteindelijk is dat de slechtste job die bestaat in de politiek. Maar goed, ik doe dit liever dan minister zijn. Het is raar, maar waar. (lacht)’
Er is weinig ruzie binnen sp-a in vergelijking met pakweg VLD. Komt dat door de voorzitter?
‘Ik hoop dat het niet door de voorzitter komt. Socialisten verschillen van de liberalen, dat is maar goed ook. Ik besteed ontzettend veel tijd aan ruzies voorkomen en ruzies oplossen. De liberalen hebben de neiging over straat te rollen. Dat probeer ik te voorkomen, wat niet gemakkelijk is in een mediamaatschappij. Want als een partij problemen heeft, hebben de media de neiging ook in andere partijen te kijken of er ook een haar in de boter zit. Waar ik me nogal fel aan houd, is dat we intern discussiëren. Het is absoluut niet zo dat de voorzitter per definitie gelijk heeft. Ik doe mee aan de discussies en probeer het laken naar mij toe te halen. Als dat niet lukt, is dat geen probleem. Ik werk niet met Marxargumenten. Maar als het over de praktische organisatie van een partij gaat, moet je niet ongebreideld de democratie laten spelen. Waar een congres moet plaatsvinden, kun je niet met 700 man beslissen. Op een congres zélf moet je de democratie dan weer wél de vrije loop laten. Wat mijn absolute eis is, is dat als we eenmaal een standpunt ingenomen hebben, we dat dan ook blijven verdedigen zelfs als dat ons oorspronkelijk standpunt niet was. Maar ik heb liever geen Mexicaans leger binnen de sp-a.’
Wat doe je als je een partijstandpunt moet verdedigen waar je niet mee akkoord gaat?
‘Fijn is dat niet, maar toch verdedig ik dat dan. Dat lijkt me logisch, de politiek is via partijen georganiseerd. Je zou het ook via individuen kunnen organiseren maar ik raad dat de samenleving af. Maar als je altijd standpunten moet verdedigen die de jouwe niet zijn, zit je uiteraard in de verkeerde partij. Dat is bij mij duidelijk niet het geval. Standpunten kunnen ook evolutief zijn. Zo heb ik heb een paar onderdelen van ons programma herschreven. Overigens, als je vandaag je slag niet thuishaalt, haal je hem misschien morgen thuis.
Dat is een evolutie binnen het socialisme, gelukkig maar.’
‘Dedecker is geen correct politicus’
Gerolf Annemans van het VB heeft gezegd dat je van de SS bent, wat denk je als je zoiets hoort?
‘Goh, ik denk niet als mensen uit het VB zoiets zeggen. Dat zegt veel over het VB.’
Is er enige mogelijkheid om vriendschap te hebben met mensen uit pakweg het VB?
‘Privé kan iemand als Filip Dewinter goed meevallen, maar zijn politieke ideeën verafschuw ik. Zij gaan ervan uit dat er minderwaardige en meerwaardige mensen zijn, en dat druist tegen alles in. Vandaag moeten de moskeeën weg uit de stad, morgen de synagogen, overmorgen de homoseksuelen, rechters hebben ze ook al gewaarschuwd, ook journalisten moeten weg enzovoort. Ik heb er echt een hekel aan en ben het beu dat altijd maar opnieuw te moeten zeggen. Natuurlijk is er een probleem met sommige Islamieten. Maar dat Vlaanderen bedreigd wordt door meisjes met een hoofddoek, klopt niet.’
Jean-Marie Dedecker zei in een interview met ons dat de Vlaamse partijen een fout gemaakt hebben door de dotatie van het VB niet in te trekken, hoe verklaar je die hypocrisie van de partijen?
‘Hier zie je duidelijk dat Dedecker geen correcte politicus is. Zijn partij heeft tegen de intrekking gestemd, de mijne heeft voor gestemd.’
Hoe verklaar je die hypocrisie van mijnheer Dedecker?
‘Dat weet ik niet, dat zou je aan mijnheer Dedecker moeten vragen want dat stoort mij nogal. En de media storen mij in deze ook omdat zij dat niet verfijnen. Dedecker zegt altijd dat als we de dotatie op federaal vlak kunnen afpakken, we dat ook op regionaal vlak kunnen doen. Welnu, op regionaal vlak ging dat niet omdat de VLD tegen stemde. Op federaal vlak kan dat wel lukken omdat de PS mee zou doen. En dan zal VB weer kunnen zeggen dat het de PS was. Dat is opnieuw demoniseren. Ik ben niet altijd akkoord met de PS maar op basis van andere dingen dan VB.’
Is de politieke wereld te vaak hypocriet?
‘Hypocrisie kom je overal tegen, dus ook in de politiek.’
Heb je soms rancunegevoelens ten opzichte van bepaalde politici?
‘Ik heb dat niet vaak. Ten opzichte van politici van VB heb ik dat niet want ik verwacht dan ook niks van hen. Als je al eens boos bent op politici, zijn dat eigenlijk net diegene die je graag ziet, omdat je van hen een verwachtingspatroon hebt. Dat VB een aantal vuiligheden en onrealistische dingen voorstelt, verwondert mij niet. Dat men in andere partijen er over nadenkt samen te werken met VB stoort mij onvoorstelbaar.’
Heb je politieke vrienden buiten de sp-a?
‘Ja, er zijn heel wat mensen waarmee ik het goed kan vinden. Ik moet het daarom niet altijd eens met hen zijn. Neem nu bijvoorbeeld Karel de Gucht. Dat is een afschuwelijke koppigaard waar je gek van word. Hij zal waarschijnlijk hetzelfde over mij zeggen maar ik kan het heel goed met hem vinden en is een man van zijn woord.’
Zou je graag eens politicus zijn in een groot land als de VS?
‘Tot voor kort zei internationale politiek mij niets maar ik begin er mij meer en meer voor te interesseren. Soms wil ik dingen op internationaal vlak veranderen, wat we nu op Europees vlak kunnen doen. Maar hier is de politiek hard tegen onzacht, en in de VS is het meestal extreem hard tegen nog harder. Ik weet niet of ik daarvoor geschikt ben. Let op, ik ben geen doetje maar als je daar links politicus bent moet je veel kunnen incasseren.’
Is het mogelijk dat Vlaanderen binnen 10 jaar verdwijnt? VS van Europa?
‘Neen, ik geloof dat niet. Laat ons vooral een soort van VS vermijden. Ik wil geen eenheidsworst, iedereen moet zijn eigenheid kunnen bewaren. Eenheid in verscheidenheid!
We moeten niet alles per se naar boven trekken. Het lokale blijft belangrijk.’
Fysiek bedreigd
Voel je je soms persoonlijk beledigd of gekwetst?
‘Soms moeten politici een andere taal gebruiken. Ze moeten verstaanbaar en niet te vormelijk spreken. Maar ik vind wel dat politici correct met elkaar moeten omgaan en elkaar niet uitschelden.’
Ben je al vaker uitgescholden, voor bijvoorbeeld Heilig Paterke?
‘Ik vind dat een compliment, het is een bekende buurman van mij die erg geliefd is bij de mensen. (lacht) Men heeft mij al met Stalin vergeleken, maar ik denk dat dat meer zegt over de mensen die dat zeggen dan over de mens waarover het gaat.’
Hebben er al mensen je bedreigd?
(spreekt plots stiller) ‘Ja, maar ik spreek daar nooit over.’
In welke zin, emotioneel of fysiek?
‘Mjah, ik word ook fysiek bedreigd maar ik spreek daar nooit over want dat heeft toch geen zin.’
Ben je soms bang voor bedreigingen?
‘Ik vind dat je je niet mag laten leiden door bedreigingen. Dat is een spijtig deel van de job, maar ik breng dat niet naar buiten in de media. Iedereen moet daarmee doen wat hij wil.’
Er wordt vaak met het gratisverhaal gespot. Ten onrechte?
‘Gratis bestaat niet, dat is een ideologisch verhaal. Dat is betaald door de belastingen en ik ga ervan uit dat de belastingen zo zouden moeten zijn. Wie meer verdient betaalt meer en omgekeerd.’
Raak je soms gefrustreerd door dingen die verkeerd begrepen worden?
‘Gefrustreerd niet, maar wel moe. (lacht) Ik heb nu al ontelbare boekjes geschreven over ‘gratis’ en men wil het blijkbaar niet echt snappen. Dat rechts daar tegen is, begrijp ik. Mocht ik rechts zijn, zou ik ook tegen gratis zijn.’
Lang opblijven
Wat zijn je toekomstplannen? Hoe lang blijf je eigenlijk nog voorzitter?
‘Voor het leven! (lacht) Een van de problemen is inderdaad dat de sp-a meer moet zijn dan Stevaert alleen. Ik heb me de voorbije 6 maanden kalm gehouden. Maar de laatste maand is dat mislukt. De politieke agenda heeft me verplicht op tafel te kloppen.’
Wat zou je graag doen na je politieke carrière?
‘Dan ga ik terug naar Limburg. Ik wil niet in Brussel mijn oude dag slijten. Ik ben voorzitter geworden omdat men mij dat gevraagd heeft. Maar ik ben maar beperkt houdbaar en klamp mij zeker niet vast aan deze job. Ik kan terug vice-premier worden, ik weet niet wat ik kan worden. Ik ben al vanaf mijn vijftiende aan het werken, ik ben nu dus al 35 jaar goed bezig.’
Zou je graag opnieuw een café openen?
‘(twijfelt) Ik denk niet dat zoiets onmiddellijk tot de realiteit behoort. Want dat is ook hard werken hoor. Ik zou na dit iets willen doen wat minder hard werken is. Nu werk ik zes à zeven dagen per week. Ik had me voorgenomen het iets rustiger aan te doen maar nu ben ik begonnen met het kiwimodel.’
Is er een verschil in de politiek tussen hogeschool-politici universiteit-politici?
‘Ik denk dat er wel een bepaald verschil is. Ik moet heel goed opletten met wat ik nu zeg. Ik denk dat het beter is dat je studeert en een diploma behaalt. Geen hoger diploma bezitten is een nadeel en dat zal je altijd met je meeslepen. Ik zou niet graag hebben dat jongeren mij nu als voorbeeld zien en denken: ‘Stevaert is op jonge leeftijd minister van staat geworden zonder naar school te gaan.’ Dat zou een slecht signaal zijn. Maar als je geen diploma hebt, moet je nu ook niet bij de pakken blijven zitten. Dan is het wel veel moeilijker. Ik heb al gezegd dat ik een vrouw in de politiek ben. Ik moet me altijd dubbel bewijzen omdat ik geen diploma heb. Maar een voorstel is dat we een attest zullen maken met daarop de vaardigheden in plaats van diploma’s. Ik heb ook heel wat voordelen ondervonden door geen diploma te hebben. Terwijl de rest naar school ging, ben ik laat opgebleven op café. Dat is een voordeel als je ’s nachts moet vergaderen. (lacht) Nu begin ik een beetje te verzwakken, maar vroeger was ik 2 uur ’s nachts de ‘beste’. En af en toe kan ik op de vergaderingen zeggen dat ik het niet begrepen heb en ze het opnieuw moeten uitleggen. Maar die truc pakt minder en minder.’
Waarop ben je trots?
‘Ik denk dat onderandere dankzij mij ruimtelijke ordening wat belangrijker geworden is. Waar ik ook een beetje trots op ben, is dat ik openbaar vervoer terug op de politieke agenda gekregen heb. Ook op vlak van verkeersveiligheid is heel wat veranderd. Er zijn er toch al 300 minder verkeersdoden per jaar. Ik ben ook een beetje trots dat het goed gaat met de sp-a.’
Wanneer zal je later tevreden zijn?
‘Als mijn opvolgers beter zijn dan mezelf.’
Zie je mogelijke opvolgers?
‘Ja, maar ik ga die namen nu niet geven.’
Ok, heb je dan misschien politieke poulains?
‘Er zijn er een paar. Ofwel wordt het iemand van de oudere generatie, ofwel iemand van de jongere. Laurent Winnock misschien, maar die is voorzitter van de jongeren.’
Kweek je zélf mensen tot politici?
‘Ja, ik ben er de hele dag mee bezig. Mijn vroegere functie was op het kabinet van Tobback…’
Ben je door Tobback opgeleid?
‘Ik ben zeker door Tobback gekneed, hoewel we op congressen elkaar in de haren vlogen. Ik heb ooit tegen Tobback gezegd, toen hij voorzitter werd, dat het goed voor één keer was. Ik zei toen dat hij oud genoeg was om voorzitter te worden van de Communistische Partij in China en bij ons best ophoepelde. Daarna zei hij dat die Deng (Xiao Ping – vroegere CP-voorzitter in China) toch maar lekker veel te zeggen had. (lacht)’
Wie was je politieke idool?
‘Ik had veel politieke idolen. Voor Willy Brandt had ik heel veel respect. Voor Mittérand ook, die had veel donkere maar vooral speciale kanten. Wat Nelson Mandela gedaan heeft vind ik fantastisch. Toen ik twintig jaar was, had ik Ché Guevara als politieke idool.’
Broes Sanders, Evelien Vantomme en Ben Labbe
SP.A-voorzitter Steve Stevaert is een fenomeen. Als vijftienjarige gestopt met school om in de horeca aan de slag te gaan, werd hij langzaam actief in de linkerzijde van de politiek. Als poulain van kopstuk Louis Tobback klom hij op tot minister van mobiliteit, waar hij naam maakte met zijn gratis bussen voor senioren. Als partijvoorzitter was hij verantwoordelijk voor de naamsverandering van SP tot SP.A én de schitterende uitslag bij de federale verkiezingen van mei 2003. Sinds de Vlaamse regering Leterme I in het zadel zit, is het opvallend rustig rond de burgemeester van Hasselt. Het ideale moment om eens te peilen naar zijn toekomstplannen én die van zijn partij.
Waarom ben je begonnen met politiek?
‘Omdat politiek mij interesseerde. Ik kwam altijd op tegen onrechtvaardigheid en van het ene is het andere gekomen. In het begin was ik heel alternatief en uiteindelijk is dat geresulteerd in partijpolitiek.‘
Ben je automatisch bij de socialisten terecht gekomen?
‘Ik was een overtuigde socialist maar in het begin was ik onafhankelijk radicaal socialist. Op dat moment vond ik, zoals vele jongeren, de sp-a niet links genoeg. Maar ik ben nooit voor de communisten of zo geweest. Daar was te weinig democratie of vrijheid en dat was mijn cultuur niet.’
Is de sp-a nu links genoeg?
‘Ik denk dat de sp-a nu linkser, progressiever en meer open dan vroeger is.’
Ben je graag voorzitter?
‘Naast het feit da tik mij kapot moet werken, doe ik dat wel graag. In de sp-a is er een traditie van sterke voorzitters zoals Tobback, Janssen en Stevaert. Maar uiteindelijk is dat de slechtste job die bestaat in de politiek. Maar goed, ik doe dit liever dan minister zijn. Het is raar, maar waar. (lacht)’
Er is weinig ruzie binnen sp-a in vergelijking met pakweg VLD. Komt dat door de voorzitter?
‘Ik hoop dat het niet door de voorzitter komt. Socialisten verschillen van de liberalen, dat is maar goed ook. Ik besteed ontzettend veel tijd aan ruzies voorkomen en ruzies oplossen. De liberalen hebben de neiging over straat te rollen. Dat probeer ik te voorkomen, wat niet gemakkelijk is in een mediamaatschappij. Want als een partij problemen heeft, hebben de media de neiging ook in andere partijen te kijken of er ook een haar in de boter zit. Waar ik me nogal fel aan houd, is dat we intern discussiëren. Het is absoluut niet zo dat de voorzitter per definitie gelijk heeft. Ik doe mee aan de discussies en probeer het laken naar mij toe te halen. Als dat niet lukt, is dat geen probleem. Ik werk niet met Marxargumenten. Maar als het over de praktische organisatie van een partij gaat, moet je niet ongebreideld de democratie laten spelen. Waar een congres moet plaatsvinden, kun je niet met 700 man beslissen. Op een congres zélf moet je de democratie dan weer wél de vrije loop laten. Wat mijn absolute eis is, is dat als we eenmaal een standpunt ingenomen hebben, we dat dan ook blijven verdedigen zelfs als dat ons oorspronkelijk standpunt niet was. Maar ik heb liever geen Mexicaans leger binnen de sp-a.’
Wat doe je als je een partijstandpunt moet verdedigen waar je niet mee akkoord gaat?
‘Fijn is dat niet, maar toch verdedig ik dat dan. Dat lijkt me logisch, de politiek is via partijen georganiseerd. Je zou het ook via individuen kunnen organiseren maar ik raad dat de samenleving af. Maar als je altijd standpunten moet verdedigen die de jouwe niet zijn, zit je uiteraard in de verkeerde partij. Dat is bij mij duidelijk niet het geval. Standpunten kunnen ook evolutief zijn. Zo heb ik heb een paar onderdelen van ons programma herschreven. Overigens, als je vandaag je slag niet thuishaalt, haal je hem misschien morgen thuis.
Dat is een evolutie binnen het socialisme, gelukkig maar.’
‘Dedecker is geen correct politicus’
Gerolf Annemans van het VB heeft gezegd dat je van de SS bent, wat denk je als je zoiets hoort?
‘Goh, ik denk niet als mensen uit het VB zoiets zeggen. Dat zegt veel over het VB.’
Is er enige mogelijkheid om vriendschap te hebben met mensen uit pakweg het VB?
‘Privé kan iemand als Filip Dewinter goed meevallen, maar zijn politieke ideeën verafschuw ik. Zij gaan ervan uit dat er minderwaardige en meerwaardige mensen zijn, en dat druist tegen alles in. Vandaag moeten de moskeeën weg uit de stad, morgen de synagogen, overmorgen de homoseksuelen, rechters hebben ze ook al gewaarschuwd, ook journalisten moeten weg enzovoort. Ik heb er echt een hekel aan en ben het beu dat altijd maar opnieuw te moeten zeggen. Natuurlijk is er een probleem met sommige Islamieten. Maar dat Vlaanderen bedreigd wordt door meisjes met een hoofddoek, klopt niet.’
Jean-Marie Dedecker zei in een interview met ons dat de Vlaamse partijen een fout gemaakt hebben door de dotatie van het VB niet in te trekken, hoe verklaar je die hypocrisie van de partijen?
‘Hier zie je duidelijk dat Dedecker geen correcte politicus is. Zijn partij heeft tegen de intrekking gestemd, de mijne heeft voor gestemd.’
Hoe verklaar je die hypocrisie van mijnheer Dedecker?
‘Dat weet ik niet, dat zou je aan mijnheer Dedecker moeten vragen want dat stoort mij nogal. En de media storen mij in deze ook omdat zij dat niet verfijnen. Dedecker zegt altijd dat als we de dotatie op federaal vlak kunnen afpakken, we dat ook op regionaal vlak kunnen doen. Welnu, op regionaal vlak ging dat niet omdat de VLD tegen stemde. Op federaal vlak kan dat wel lukken omdat de PS mee zou doen. En dan zal VB weer kunnen zeggen dat het de PS was. Dat is opnieuw demoniseren. Ik ben niet altijd akkoord met de PS maar op basis van andere dingen dan VB.’
Is de politieke wereld te vaak hypocriet?
‘Hypocrisie kom je overal tegen, dus ook in de politiek.’
Heb je soms rancunegevoelens ten opzichte van bepaalde politici?
‘Ik heb dat niet vaak. Ten opzichte van politici van VB heb ik dat niet want ik verwacht dan ook niks van hen. Als je al eens boos bent op politici, zijn dat eigenlijk net diegene die je graag ziet, omdat je van hen een verwachtingspatroon hebt. Dat VB een aantal vuiligheden en onrealistische dingen voorstelt, verwondert mij niet. Dat men in andere partijen er over nadenkt samen te werken met VB stoort mij onvoorstelbaar.’
Heb je politieke vrienden buiten de sp-a?
‘Ja, er zijn heel wat mensen waarmee ik het goed kan vinden. Ik moet het daarom niet altijd eens met hen zijn. Neem nu bijvoorbeeld Karel de Gucht. Dat is een afschuwelijke koppigaard waar je gek van word. Hij zal waarschijnlijk hetzelfde over mij zeggen maar ik kan het heel goed met hem vinden en is een man van zijn woord.’
Zou je graag eens politicus zijn in een groot land als de VS?
‘Tot voor kort zei internationale politiek mij niets maar ik begin er mij meer en meer voor te interesseren. Soms wil ik dingen op internationaal vlak veranderen, wat we nu op Europees vlak kunnen doen. Maar hier is de politiek hard tegen onzacht, en in de VS is het meestal extreem hard tegen nog harder. Ik weet niet of ik daarvoor geschikt ben. Let op, ik ben geen doetje maar als je daar links politicus bent moet je veel kunnen incasseren.’
Is het mogelijk dat Vlaanderen binnen 10 jaar verdwijnt? VS van Europa?
‘Neen, ik geloof dat niet. Laat ons vooral een soort van VS vermijden. Ik wil geen eenheidsworst, iedereen moet zijn eigenheid kunnen bewaren. Eenheid in verscheidenheid!
We moeten niet alles per se naar boven trekken. Het lokale blijft belangrijk.’
Fysiek bedreigd
Voel je je soms persoonlijk beledigd of gekwetst?
‘Soms moeten politici een andere taal gebruiken. Ze moeten verstaanbaar en niet te vormelijk spreken. Maar ik vind wel dat politici correct met elkaar moeten omgaan en elkaar niet uitschelden.’
Ben je al vaker uitgescholden, voor bijvoorbeeld Heilig Paterke?
‘Ik vind dat een compliment, het is een bekende buurman van mij die erg geliefd is bij de mensen. (lacht) Men heeft mij al met Stalin vergeleken, maar ik denk dat dat meer zegt over de mensen die dat zeggen dan over de mens waarover het gaat.’
Hebben er al mensen je bedreigd?
(spreekt plots stiller) ‘Ja, maar ik spreek daar nooit over.’
In welke zin, emotioneel of fysiek?
‘Mjah, ik word ook fysiek bedreigd maar ik spreek daar nooit over want dat heeft toch geen zin.’
Ben je soms bang voor bedreigingen?
‘Ik vind dat je je niet mag laten leiden door bedreigingen. Dat is een spijtig deel van de job, maar ik breng dat niet naar buiten in de media. Iedereen moet daarmee doen wat hij wil.’
Er wordt vaak met het gratisverhaal gespot. Ten onrechte?
‘Gratis bestaat niet, dat is een ideologisch verhaal. Dat is betaald door de belastingen en ik ga ervan uit dat de belastingen zo zouden moeten zijn. Wie meer verdient betaalt meer en omgekeerd.’
Raak je soms gefrustreerd door dingen die verkeerd begrepen worden?
‘Gefrustreerd niet, maar wel moe. (lacht) Ik heb nu al ontelbare boekjes geschreven over ‘gratis’ en men wil het blijkbaar niet echt snappen. Dat rechts daar tegen is, begrijp ik. Mocht ik rechts zijn, zou ik ook tegen gratis zijn.’
Lang opblijven
Wat zijn je toekomstplannen? Hoe lang blijf je eigenlijk nog voorzitter?
‘Voor het leven! (lacht) Een van de problemen is inderdaad dat de sp-a meer moet zijn dan Stevaert alleen. Ik heb me de voorbije 6 maanden kalm gehouden. Maar de laatste maand is dat mislukt. De politieke agenda heeft me verplicht op tafel te kloppen.’
Wat zou je graag doen na je politieke carrière?
‘Dan ga ik terug naar Limburg. Ik wil niet in Brussel mijn oude dag slijten. Ik ben voorzitter geworden omdat men mij dat gevraagd heeft. Maar ik ben maar beperkt houdbaar en klamp mij zeker niet vast aan deze job. Ik kan terug vice-premier worden, ik weet niet wat ik kan worden. Ik ben al vanaf mijn vijftiende aan het werken, ik ben nu dus al 35 jaar goed bezig.’
Zou je graag opnieuw een café openen?
‘(twijfelt) Ik denk niet dat zoiets onmiddellijk tot de realiteit behoort. Want dat is ook hard werken hoor. Ik zou na dit iets willen doen wat minder hard werken is. Nu werk ik zes à zeven dagen per week. Ik had me voorgenomen het iets rustiger aan te doen maar nu ben ik begonnen met het kiwimodel.’
Is er een verschil in de politiek tussen hogeschool-politici universiteit-politici?
‘Ik denk dat er wel een bepaald verschil is. Ik moet heel goed opletten met wat ik nu zeg. Ik denk dat het beter is dat je studeert en een diploma behaalt. Geen hoger diploma bezitten is een nadeel en dat zal je altijd met je meeslepen. Ik zou niet graag hebben dat jongeren mij nu als voorbeeld zien en denken: ‘Stevaert is op jonge leeftijd minister van staat geworden zonder naar school te gaan.’ Dat zou een slecht signaal zijn. Maar als je geen diploma hebt, moet je nu ook niet bij de pakken blijven zitten. Dan is het wel veel moeilijker. Ik heb al gezegd dat ik een vrouw in de politiek ben. Ik moet me altijd dubbel bewijzen omdat ik geen diploma heb. Maar een voorstel is dat we een attest zullen maken met daarop de vaardigheden in plaats van diploma’s. Ik heb ook heel wat voordelen ondervonden door geen diploma te hebben. Terwijl de rest naar school ging, ben ik laat opgebleven op café. Dat is een voordeel als je ’s nachts moet vergaderen. (lacht) Nu begin ik een beetje te verzwakken, maar vroeger was ik 2 uur ’s nachts de ‘beste’. En af en toe kan ik op de vergaderingen zeggen dat ik het niet begrepen heb en ze het opnieuw moeten uitleggen. Maar die truc pakt minder en minder.’
Waarop ben je trots?
‘Ik denk dat onderandere dankzij mij ruimtelijke ordening wat belangrijker geworden is. Waar ik ook een beetje trots op ben, is dat ik openbaar vervoer terug op de politieke agenda gekregen heb. Ook op vlak van verkeersveiligheid is heel wat veranderd. Er zijn er toch al 300 minder verkeersdoden per jaar. Ik ben ook een beetje trots dat het goed gaat met de sp-a.’
Wanneer zal je later tevreden zijn?
‘Als mijn opvolgers beter zijn dan mezelf.’
Zie je mogelijke opvolgers?
‘Ja, maar ik ga die namen nu niet geven.’
Ok, heb je dan misschien politieke poulains?
‘Er zijn er een paar. Ofwel wordt het iemand van de oudere generatie, ofwel iemand van de jongere. Laurent Winnock misschien, maar die is voorzitter van de jongeren.’
Kweek je zélf mensen tot politici?
‘Ja, ik ben er de hele dag mee bezig. Mijn vroegere functie was op het kabinet van Tobback…’
Ben je door Tobback opgeleid?
‘Ik ben zeker door Tobback gekneed, hoewel we op congressen elkaar in de haren vlogen. Ik heb ooit tegen Tobback gezegd, toen hij voorzitter werd, dat het goed voor één keer was. Ik zei toen dat hij oud genoeg was om voorzitter te worden van de Communistische Partij in China en bij ons best ophoepelde. Daarna zei hij dat die Deng (Xiao Ping – vroegere CP-voorzitter in China) toch maar lekker veel te zeggen had. (lacht)’
Wie was je politieke idool?
‘Ik had veel politieke idolen. Voor Willy Brandt had ik heel veel respect. Voor Mittérand ook, die had veel donkere maar vooral speciale kanten. Wat Nelson Mandela gedaan heeft vind ik fantastisch. Toen ik twintig jaar was, had ik Ché Guevara als politieke idool.’
Broes Sanders, Evelien Vantomme en Ben Labbe
